در بسیاری از مواقع ما هنگامی که شغل و فعالیت خود را به دیگران معرفی می کنیم ، با افرادی مواجه می شویم که آشنایی زیادی با بازار بورس ندارند و سوالات متعددی درباره بورس از ما می پرسند.
یکی از این سوالات که ما زیاد با آن مواجه می شویم این است که تفاوت سود بانک با سود بورس در چیست و اینکه آیا بازار بورس واقعا محل مناسبی برای کسب سود است؟در این مقاله قصد داریم برای افرادی که به تازگی قصد ورود به بورس را دارند و یا آگاهی زیادی از نحوه کسب سود در بورس وتفاوت آن با بانک ندارند،کمی صحبت کنیم.
در بانک چگونه سود می کنیم ؟
شما وقتی که پول خود را در بانک سپرده گذاری می کنید ، سالیانه مبلغی را به عنوان بهره از بانک دریافت می کنید.این بهره در واقع همان اجاره پول شماست که بانک برای مدتی که پول شما را در اختیار داشته به شما پرداخت می کند.به طور مثال شما اگر ۱ میلیون تومان در حساب بانکی خود سپرده گذاری کنید با نرخ بهره فعلی (۱۸%) در انتهای سال مبلغ ۱۸۰ هزار تومان به عنوان بهره یا همان سود بانکی دریافت می کنید.یعنی شما با گذشت یکسال ۱۸% بازدهی از پول خود بدست آورده اید.
اما این مقدار سود برای افرادی که در بورس فعالیت می کنند به هیچ عنوان جذابیتی ندارد و آن ها به قصد کسب بازدهی بیشتر از این مقدار،پول خود را وارد بازار بورس می کنند.در ادامه به مقایسه بازدهی بورس و بانک خواهیم پرداخت،اما قبل از آن بد نیست کمی در رابطه با روش هایی که شما می توانید از بورس سود کسب کنید بدانید:
در بورس چگونه سود می کنیم ؟
نوسان قیمت سهام روش اول سود کردن در بازار بورس
که امروزه نسبت به گذشته رواج بیشتری پیدا کرده است ، کسب سود از نوسان قیمت سهام است.فرض کنید شما سهام شرکتی را به قیمت ۱۰۰ تومان خریداری می کنید و بعد از مدتی به قیمت ۱۴۰ تومان آن را می فروشید.در نتیجه شما طی این مدت که ممکن است از چند روز تا چندماه طول بکشد توانسته اید ۴۰% بازدهی از پول خود بدست بیاورید. به عنوان یک مثال واقعی که در تصویر زیر نمودار آن را مشاهده می کنید ، سهام بانک صادرات در تاریخ ۱۹ دی ماه ۱۳۹۴ قیمت ۸۹۰ ریال داشت و پس از یک ماه به قیمت ۱۰۷۸ ریال رسید که البته بعد از آن بیشتر هم رشد کرد. یعنی شما در مدت ۱ماه به حدود ۲۲% سود رسیدید که اگر پول خود را در این مدت در بانک گذاشته بودید ۱٫۸% سود می کردید،یعنی این سود حدود ۱۲ برابر سود بانک بوده است.
سود نقدی سالیانه روش دوم کسب سود در بازار بورس
این روش برای افراد حرفه ای بورس جذابیت کمتری نسبت به روش اول دارد.شرکت های بورسی هر ساله درصدی از سودی را که طی سال بدست آورده اند به عنوان سود نقدی بین سهامداران خود تقسیم می کنند.اگر شما قصد کسب سود از این طریق را داشته باشید باید شرکت هایی را انتخاب کنید که سود نقدی بالایی پرداخت می کنند که در برخی مواقع همین سود نقدی می تواند به اندازه سود بانکی بازدهی داشته باشد،یعنی حتی اگر قیمت سهام شما در طول یکسال رشدی نکند(که اگر شما توانایی خرید و فروش به موقع سهم را داشته باشید این اتفاق تقریبا غیر ممکن است) شما باز هم بازده ای نزدیک به بازده بانکی بدست آورده اید.
به طور مثال سهم همراه اول که درصد تقسیم سود بالایی دارد در اوایل سال ۹۴ قیمتی نزدیک به ۲۶۰۰ تومان داشته است و بعد از یکسال در مجمع خود ۶۰۲ تومان سود بین سهامدارانش تقسیم کرد و قیمت سهم نیز بعد از مجمع سال ۹۵ حدود ۲۹۰۰ تومان بوده است.در نتیجه اگر شما این سهم را اوایل سال ۹۴ می خریدید و یکسال نگهداری می کردید ، با احتساب سود مجمع حدود ۳۵% بازدهی بدست می آوردید.
در نتیجه فردی که در بورس اقدام به خرید و فروش سهام می کند می تواند به این دو روش از بورس بازدهی کسب نماید.
تفاوت سود بانکی با سود در بازار بورس چیست ؟
به صورت کلی می توان تفاوت بین سودی که شما از سپرده گذاری در بانک بدست می آورید و سودی که می توانید از طریق بورس بدست آورید را به دو شکل بیان کرد:
تفاوت اول تفاوت در تضمین سود
اول اینکه تفاوتی که سود بانکی با سودی که شما می توانید ار بورس بدست بیاورید دارد در این است که بانک به سپرده شما سودی تضمین شده ولی در مقایسه با بازه زمانی که این پول در اختیار بانک است،سودی پایین پرداخت می کند.اما سودی که شما می توانید از بورس بدست بیاورید،در مقایسه با بانک بسیار بالاتر بوده ولی مثل بانک تضمینی در بدست آوردن آن وجود ندارد.
تفاوت دوم در نکته ای است که بر روی میزان سود شما اثر می گذارد
دومین تفاوت بین سود بانک در وابستگی سودآوری سود بورس به خود شماست.به این معنی که شما یا هر فرد دیگری اگر ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید فارغ از اینکه چه توانایی ها یا شرایطی دارید،مبلغ ثابتی را به عنوان سود سپرده گذاری دریافت خواهد کرد . اما در بورس قضیه کاملا متفاوت است ، شما در بورس به ندرت می توانید ۲ نفر را پیدا کنید که از ۱ میلیون تومان سرمایه دقیقا یک مبلغ یکسان بازدهی را بدست بیاورند و این به دلیل تنوع گزینه های سرمایه گذاری در بورس و همچنین تفاوت در مهارت و توانایی تصمیم گیری افراد است.در حقیقت می توان گفت تفاوت اصلی که سرمایه گذاری در بورس با بانک دارد در این است که بازدهی سرمایه گذاری در بورس تا حد بسیار زیادی به خود فرد سرمایه گذار و توانایی های او بستگی دارد و شما هرچقدر توانایی و مهارت های خود را افزایش دهید قابلیت کسب سود های بیشتری از بورس را دارید.به طور خلاصه سود در بورس به خود شما وابسته است و می تواند بسته به تواناییی های شما اعداد بسیاری بالایی باشد اما در بانک شما هیچ تاثیری بر روی میزان سود خود ندارید.
تفاوت سوم بازدهی در این دو بازار
برای درک بهتر بازدهی و میزان سود در بازار بورس و بانک هر کدام را به صورت جداگانه بررسی می کنیم
بازدهی واقعی بانک چقدر است ؟
بر اساس آمارهای روزنامه دنیای اقتصاد نرخ سود سپرده بانکی از سال های ۹۰ تا ۹۴ به ترتیب برابر با ۱۷%،۱۷%،۲۳٫۵%،۲۲% و ۲۱% بوده است.بر اساس این نرخ ها شما اگر در ابتدای سال ۹۰ مبلغ ۱ میلیون تومان را در بانک سپرده گذاری می کردید در انتهای سال ۹۴ پول شما تبدیل به حدود ۲٫۵ میلیون تومان می شده.یعنی پول شما بعد از ۵ سال تقریبا ۲٫۵ برابر شده است.
از طرفی بر اساس همین آمار روزنامه دنیای اقتصاد متوسط نرخ تورم در این سال ها به ترتیب ۲۱٫۵%،۳۰٫۵%،۳۴٫۷%،۲۱٫۱% و ۱۴٫۸% بوده است.این اعداد به این معنی است که در ۵ سال گذشته برای حفظ ارزش ۱ میلیون تومان،این پول باید به مبلغی بیش از ۳ میلیون تومان تبدیل شده باشد تا فقط ارزش خود را حفظ کرده باشد.
از این اعداد می توان اینگونه نتیجه گرفت که اگر فردی در ۵ سال گذشته پول خود را در بانک سپرده گذاری کرده باشد نه تنها بازدهی بدست نیاورده است بلکه حدود ۱۶% از ارزش واقعی پول خود را نیز از دست داده است.
بازدهی واقعی بورس
تصویر زیر بیانگر روند رشد شاخص کل بورس تهران داز سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ است.تغییرات شاخص به این معنی است که اگر شما سرمایه خود را در تمام شرکت های بورسی پخش کنید،درصد تغییرات سرمایه شما به طور متوسط به اندازه درصد تغییرات شاخص کل بورس خواهد بود.
همانطور که در تصویر نیز مشخص است شاخص کل بورس علیرغم تمام فراز و نشیب هایش از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا ابتدای سال ۱۳۹۵ بیش از ۳۰۰% رشد داشته است.یعنی شما حتی اگر در بدترین روزهای بورس در سال های ۹۳ و ۹۴ هم سهام خود را به فروش نرسانده باشید بازهم سرمایه شما رشدی بیش از ۳۰۰% را تجربه می کرده.
در تصویر زیر نیز روند تغییرات یکی از سهم های بورس یعنی بانک ملت نمایش داده شده است.این تصویر به این دلیل قرار داده شده که شما مقایسه کنید اگر مثلا به جای سپرده گذاری در بانک ملت ، سهام این بانک را خریداری کرده بودید از اسفند ماه سال ۱۳۸۸ تا فروردین ماه سال ۱۳۹۵ سال چه میزان بازدهی بدست می آوردید.
همانطور که در تصویر نیز مشخص است بازدهی سهام این بانک با احتساب افزایش سرمایه ها و سودهای نقدی که در طی این ۶ سال به سهامدارانش داده است حدود ۹۵۰% بوده است.