دلایل ناگهانی افزایش قیمت طلا در بازار جهانی چیست

تورم، پرونده هسته‌ای ایران، شرایط چین، عدم تمایل بانک‌های مرکزی برای هزینه‌ کردن ذخایر طلای خود از عمده‌ترین عوامل نرخ بالای طلا در بازار جهانی است.

رسانه‌های اقتصادی جهان گزارش می‌دهند که قیمت جهانی طلا به بالاترین حد در نه ماه گذشته رسیده و خطر تورم بالا رفته‌است. خبر مهم این روزها این است که قیمت طلا در بازار توکیو به بالاترین حد در ۲۱ سال گذشته رسیده است.

خوانندگان از این خبر شگفت‌زده نشده‌اند. این افزایش قمیت دلایلی دارد از جمله تورم، پرونده هسته‌ای ایران، شرایط چین، عدم تمایل بانک‌های مرکزی برای هزینه‌ کردن ذخایر طلایی‌‌اشان با هدف پایین آوردن قیمت طلا.
۱) تورم
شاخص قیمت مصرف کننده به دلایل سیاسی در جهان رو به کاهش گذاشته و تورم رخ نموده‌است. تورم برای دولت‌ها از نظر سیاسی دردسر آفرین است. هرچه نرخ تورم بالاتر باشد نشانه این است که اقتصاد کشور از کنترل خارج شده‌است. از سوی دیگر هزینه بدهی‌های انبوه دولت‌ها و پرداخت‌های تامین اجتماعی آن تا حد زیادی به تورم مربوط و وابسته است. معمولا آمار و ارقامی که درباره شاخص قیمت مصرف کننده از سوی دولت‌ها منتشر می‌شود قابل اعتنا نیست.
اکثر کارشناسان در ماه‌های اخیر پیش‌بینی کرده‌اند که تورم فعلا بالا خواهد ماند. فدرال ریزرو نرخ تورم را تا ۶درصد پیش‌بینی کرده است. مسوولان فدرال ریزرو همچنین به صراحت گفته‌اند که قرار نیست نرخ بهره را کاهش دهند.
۲) مسائل ژئوپلتیک همچون ایران
غرب همچنان به فشار به ایران برای توقف برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد. با مقاومت ایران تهدید شدیدتر شدن رویارویی وجود دارد. کاخ سفید هر روز اتهامات تازه‌ای علیه ایران مطرح می‌کند و بر شدت لحن خود می‌افزاید. بیشترین خطر این رویارویی برای اقتصاد جهان افزایش قیمت جهانی نفت است. این نگرانی بر بازار جهانی طلا هم تاثیر گذاشته است.
۳) چین
کشور چین اکنون ذخایری معادل بیش از یک تریلیون دلار دارد که همگی نقد است. از این مقدار نزدیک به ۷۰۰میلیارد به دلار است که به سرعت ارزش آن در بازار ارز رو به کاهش است. بانک‌های مرکزی جهان مدت‌ها است در انتظار این هستند که کی چین و روسیه با ذخایر ۳۰۴میلیارد دلاری خود شروع به خرید طلا می‌کنند. این بخشی از سیاست مشروع این کشورها برای خارج شدن از دایره بسته دلار است. اقتصاد‌دانان این را تهدید چین می‌نامند و آن را عاملی مهم در افزایش قمیت طلا در بازار جهانی می‌دانند.
۴) صندوق بین‌المللی پول و فروش طلا
تفاوت میان عرضه طلا از معدن و ساخت تقاضا در بازار به ویژه برای جواهر را معمولا تقاضای سرمایه‌گذاری یا شکاف طلایی می‌نامند. در سال ۱۹۹۹ دولت آمریکا دولت‌های ۲۶ کشور جهان (به غیر از چین، روسیه و خود آمریکا) را متقاعد کرد که متعهد به فروش طلا از ناحیه ذخایر خود شوند تا این شکاف طلایی پر شود. چنین تصور می‌شد که با این کار قیمت طلا به اندازه دیکته شده در بازار صنعتی پایین می‌آید. این توافقنامه که در واشنگتن به امضا رسید به عنوان توافقنامه بانک مرکزی معروف است. با چرخش هزاره این شکاف طلایی به ۵۰۰ تن در سال رسید. فروش مداوم ۵۰۰ تن طلا که از طریق صندوق بین‌المللی پول هماهنگ می‌شد، قیمت طلا را پایین نگه می‌داشت. آخرین بار که قیمت طلا به حد رکورد‌آوری بالا بود در ژانویه ۱۹۸۰ و با قیمت ۵۸۰ دلاری بود. اگر آمار و ارقام را اکنون با معیارهای آن موقع سازگار کنیم این رقم اکنون ۲۰۷۹ دلار خواهد بود. قمیت کنونی طلا اکنون ۸۵/۶۷۷ دلار است. واضح است که این توافقنامه توانست قیمت طلا را ۱۴۰۲ دلار کمتر از رقم رکورد‌آور قبلی نگه دارد. اما در سال ۲۰۰۶ بعضی بانک‌های مرکزی از جمله در آلمان و فرانسه و ایتالیا از فروش ذخایر طلای خود از طریق صندوق بین‌المللی پول امتناع ورزیده‌اند.

در سال ۲۰۰۶ صندوق بین‌المللی پول تنها ۳۷۰ تن طلا یا ۱۳۰ تن کمتر از رقم تعیین شده به عنوان شکاف طلایی به فروش رساند. پس تعجبی ندارد که قیمت طلا در بازارهای جهانی این گونه بالا رفته است. اکنون خطر بلوف طلایی آمریکا بسیار جدی است و گروهی از کارشناسان آمریکایی با تشکیل کمیته‌ای مشغول بررسی این موضوع هستند.
در اول فوریه سال ۲۰۰۷، رییس بانک مرکزی آمریکا اعلام کرد، صندوق بین‌المللی پول قرار است نزدیک به ۶/۶میلیارد دلار از ذخایر طلایی اعضایش را برای تامین مالی برنامه‌های صندوق به فروش برساند. اما بعضی می‌گویند این پول قرار است صرف کاهش شکاف طلایی شود.
تورم، عاملی به نام تهدید چین و خطر شدت گرفتن رویارویی غرب با ایران فشار زیادی در جهت افزایش قیمت به طلا وارد می‌کند. به همین دلیل سرمایه‌گذاران می‌توانند به طلا به عنوان عاملی مطمئن برای سرمایه‌گذاری امید داشته باشند. این سرمایه‌گذاری فقط شامل سرمایه‌گذاری مستقیم روی طلا نمی‌شود بلکه خرید سهام شرکت‌های معدنی را هم دربر می‌گیرد.